Tchaikovsky & Rachmaninov

9-3-2019, 20:15

Een duister verhaal en een krachtig vertoon van virtuositeit. Bereid je voor om weggeblazen te worden door het Krashna-orkest in maart 2019 wanneer we niet één, maar twee werken zullen spelen: de Manfred-symfonie van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski en het tweede Pianoconcert van Sergej Rachmaninov.

De Manfred-symfonie, een programmatische symfonie, was gecomponeerd door Tsjaikovski in 1885. Tsjaikovski was geïnspireerd door het Gotische gedicht van dezelfde naam, geschreven door Lord Byron in 1817.

In het gedicht wordt de hoofdrol Manfred geplaagd door schuldgevoel over zijn overleden geliefde Astarte. Hij reist naar de Alpen en roept zeven geesten op om hem zijn schuld te helpen vergeten. De geesten kunnen hem niet helpen, en het lot voorkomt dat hij kan ontsnappen door zelfmoord. Op het einde verschijnt hij in een bacchanaal, ontmoet de geest van Astarte en wordt vergeven. Manfred sterft dan, vrij van schuld.

De vier delen van de symfonie weerspiegelen de verhaallijn van Manfred: het eerste deel, Lento lugubre, gaat over Manfred’s tocht door de Alpen, terwijl hij wordt gemarteld door hopeloze verlangens. Dit deel bevat de luidste climax die Tsjaikovski ooit heeft geschreven. Dan volgt het Vivace con spirito, over de verschijning van de Alpengeest. Door weinig harmonische basis klinkt dit deel breekbaar en magisch. Vervolgens vertelt het Andante con moto een verhaal over het simpele leven van het bergvolk. Uiteindelijk eindigt het Allegro con fuoco het verhaal met het bacchanaal, het vergeven en de dood van Manfred, met een fuga, onverwachte twists en een prachtig Germaans koraal.

Dan is er nog Rachmaninovs tweede Pianoconcert, waar Codarts-conservatoriumstudent en masterstudent aan de TU Delft Floris van Dam de pianosolo zal spelen. Het is één van Rachmaninovs populairste werken. Op de première in 1897 was hij net hersteld van een depressie die een aantal jaren had geduurd. Vanaf de eerste akkoorden kun je al horen hoe zijn zelfvertrouwen nieuwe kracht had gekregen.

Het heeft drie delen, Moderato, Adagio sostenuto en Allegro scherzando. Door het hele stuk heen wordt het duidelijk hoe virtuoos Rachmaninov wel niet was: de schitterende motieven en enorme akkoorden lijken haast onmogelijk, maar in combinatie met het orkest wordt er een indrukwekkend bombastische voorstelling gecreëerd. Een interessant feitje: Rachmaninovs handen waren heel groot, waardoor hij intervallen van wel 13 stappen met één hand kon spelen – en dus ook schrijven. Dat is meer dan 30 cm!

Twee stukken vol van drama, pracht en spanning. Op 9 maart zal Krashna dit programma uitvoeren in de Dominicuskerk te Amsterdam. Kom genieten van een concert van Tsjaikovski’s en Rachmaninovs beste stukken!